درباره ما
در اواخر سال 1357 با اوج گیری انقلاب اسلامی ، کارشناسان خارجی صنعت نفت کم کم از ایران خارج شده و کارشناسان ایرانی وظائف آنها را با تحمل مشکلاتی بعهده گرفته و مسلط به صنعت نفت شده و بهره برداری ادامه داشت مگر آنکه اعتصابات سراسر صنعت نفت واحدهائی را متوقف یا کاهش فعالیت میکرد که آنهم با دستور امام خمینی فعالیتهای داخلی برای آسایش مردم ادامه یافت . پس از پیروزی انقلاب اسلامی زمزمه های تحریک صدام حسین از نفت شهر و آبادان و مناطق مرزی بگوش میرسید که بالاخره در سی شهریور 1359 عملاً با تجاوز ارتش عراق به خاک ایران و بمباران تاسیسات نفتی جنگ تحمیلی شروع شده در این زمان کارکنان صنعت نفت علاوه بر پرکردن کمبود کارشناسان خارجی باید نسبت به بازسازی تاسیسات بمباران شده در اسرع وقت اقدام نمایند که این مهم با جانفشانی کارکنان صنعت نفت که زبانزد خاص و عام بود انجام شده و کم کم مقابله با صنعت نفت به جبهه ای برای کاهش و قطع انرژی مورد نیاز مردم و جبهه های جنگ و صادرات نفت خام تبدیل شد . لذا منطقه نفت شهر تخریب و پالایشگاه آبادان متوقف گردید و کمبود فرآورده محسوس شد. بلافاصله اقدام به راه اندازی پالایشگاههای اصفهان و تبریز و خطوط لوله مربوطه واحداث مبداء وارداتی برای کمبود فرآورده های نفتی و جبران کمبود فرآورده های تولیدی پالایشگاه آبادان شد . همزمان بمباران تاسیسات نفتی در 8 سال جنگ ادامه داشت که با بازسازی تاسیسات در اسرع وقت کمبود انرژی کشور جبران می گردید .
آنچه گذشت حاصل تلاش و جانفشانی کارکنان صنعت نفت برای جبران کمبود کارشناسان خارجی ، بازسازی تاسیسات بمباران شده و کاهش فرآورده های نفتی بود که صفحه زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی برای نگهداشت و بهره برداری از صنعت نفت بجا گذاشت ، روح شهدای صنعت نفت شادباد
در خلال بازسازی و راه اندازی پروژه های بجا مانده قبل از انقلاب ، تفکر در عمق تکنولوژی و کیفیت کالای خارجی مورد موشکافی قرار گرفت که تجربه زیادی از نواقص کالای خارجی نصب شده در پروژه ها بدست آمد که انگیزه ای برای شروع به ساخت کالا در ایران شدیم نواقصی در ساخت کالای خارجی همچون توربین های گازی – الکتروموتورها – پمپ ها – سیستم های کنترل – پست های برق – مکانیکال سیل ها – کمپرسورها – فیلتر ها و … مشهود بود .
پس از پایان جنگ و بازسازی اساسی تاسیسات نفتی فکر ساخت داخل کالای مورد نیاز برآمده و از اقلام کوچک شروع شد و موفقیت آمیز بوده و اعتماد به توان ساخت داخل اقلام نفتی قوت گرفت که بصورت جزیره ای در صنعت نفت جریان یافت و بمرور ساخت اقلام پیچیده تر شروع و در شرکت پالایش و پخش که حقیر خدمت مینمود ساخت الکتروموتور 1300 کیلووات 6000 ولت – سیستم کنترل PLC برای کنترل توربین های گازی – پره داغ توربین گازی – مکانیکال سیل – پیک نشت یاب رادیواکتیو – بی سیم – مراکز تلفن – ترانسمیتر – توربین بخار – موتور غریق در بنزین – انداگیر شدت جریان نفت از نوع P.D. و Turbine – بالابرنده اکتان بنزین – سقف شناور آلومینیومی 600 هزار بشکه ای و کاتالیست ها و اقلام دیگر با موفقیت انجام و همگی در مدار بهره برداری قرار گرفت .
اما ساخت کاتالیست ها از سال 1379 شروع شد که با مقاومت و مخالفت ها مواجه گردید ولی ایمان باینکه ما میتوانیم ما را بر مخالفتها و کارشکنی ها پیروز گردانید و ابتدا شروع به جمع آوری مشخصات – شرایط عملیاتی – میزان مصرف سالانه – پرمصرف ترین – گرانترین ها گردید . سپس لیست کلیه دکترای شیمی دانشگاههای کشور – پژوهشگاهها و اطلاعات بخش خصوصی مرتبط تهیه و در مرحله بعد اقدام به عقد قراردادهای تحقیقاتی – تهیه نمونه و آزمایش در پژوهشگاه صنعت نفت و رفع اشکالات آنها بطور مرتب پیگیری شد و بالاخره در سال 1386 موفق به عقد قرارداد تولید انبوه کاتالیست های :
Merox با شرکت صنایع رنگینه و کاتالیست پارس
Steam reforming با شرکت نفت و گاز سرو
Active Alumina با شرکت گهر سرام
Gamma Alumina با شرکت نانوپارس اسپادانا
LTSC با شرکت پیشگامان کاتالیست پارس
بمیزان مصرف پنج ساله پالایشگاههای کشور در ازاء 50% پیش پرداخت کل قرارداد در مقابل سفته نهائی گردید . باین ترتیب تولید و مصرف کاتالیست علیرغم مقاومتها بومی گردید و امروز در پایان سال 1395 متجاوز از 60 نوع جاذب و کاتالیست در ایران تولید و مصرف شده است .
باتوجه به مقاومت ها و عدم درک تکنولوژی ساخت توسط مسئولین تائید کننده متاسفانه پروژه های ذیل شکست خورد.
1- ساخت توربین گازی 5000 اسب بخار که امروز توسط بخش خصوصی درحال انجام است .
2- پیک هوشمند با دانشگاه شریف که اکنون جزو 10 پروژه وزارت نفت درحال انجام است .
3- ساخت پمپ کلاس 900 به ظرفیت 100 هزار بشکه
4- ساخت شمش الکترود مس روی آلومینیوم
5- ساخت ترانسیمتر بی سیم
6- ساخت کنترل دور موتورهای القائی که اکنون جزو 10 پروژه وزارت نفت است
7- الکتروفلو ( کاهش مصرف برق )
8- استفاده از حرارت اگزوز توربین برای گرمایش و سرمایش
و پروژه های دیگر
نتیجه
1- هر کالائی که صنعت نفت اراده کند ساخته میشود .
2- عدم جسارت و اراده و تعدد نظرات مدیران و کارشناسان
3- عدم وجود زنجیره مهندسی ساخت در صنعت نفت که هنوز ساخت کالا جزیره ای است .
4- عدم اجرای قوانین حمایت از تولید و ضعف بعضی از آنها
با تشکر -سید علی میرمحمدی – دبیر انجمن
تاریخچه ما
کاتالیست ها صدسال است که در صنایع از جمله نفت و گاز و پتروشیمی استفاده می شوند و تعداد زیادی از فرآیندهای صنعتی بزرگ تنها می توانند با کمک کاتالیست انجام شوند . معهذا تنها در دهه 1970 است که کاتالیست بیشتر به واسطه توسعه زیادی که در حفاظت از محیط زیست داشته برای عموم مردم شناخته شده است . بعنوان مثال کاتالیست برای اتومبیل ها بخوبی شناخته شده و بطور وسیعی استفاده میشود .
کاتالیست در حوزه چند رشته ای در علم شیمی به ویژه شیمی صنعتی میباشد . هر کسی که با واکنشهای شیمیائی سروکار دارد درنهایت با کاتالیست ها و جاذب ها سر و کار دارد .
طی سالهای گذشته کاتالیست رشد سریعی داشته است و میتوان کاربردهای نوین زیادی از کاتالیست ها و جاذب ها را مشاهده کرد . بنا به علل بدیهی در زمینه های مختلف صنعتی کاتالیست کلید موفقیت در توسعه فرآیندهای نوین در زمینه های مختلف صنعتی می باشد .
کاتالیست کلید تغییر و تبدیل های شیمیائی است . بعلاوه کاتالیست از جمله مهمترین تکنولوژی در حفاظت از محیط زیست می باشد . کاتالیست ها بغیر از تسریع واکنش ها خاصیت مهم دیگر آنها انتخاب پذیری واکنش های شیمیائی را تحت تاثیر قرار میدهند .
باین ترتیب که با استفاده از سیستمهای کاتالیستی مختلف می توان از مواد اولیه یکسان محصولات مختلفی بدست آورد . اغلب فرآیندهای درگیر در فرآوری نفت خام ، گاز و پتروشیمی مانند مراحل خالص سازی – پالایش و تبدیلات شیمیائی نیازمند کاتالیست هستند . فعالیتهای حفاظت از محیط زیست مانند کنترل دود اگزوز خودروها ، تصفیه گازهای خروجی و نیروگاههای برق و تاسیسات صنعتی بدون کاتالیست ها غیرقابل تصور است .
کاتالیست در ایران بیشتر از جنبه محیط زیستی و رفع آلودگی هوا مدنظر قرار گرفته است ولی در صنایع زیر مجموعه نفت بطور وسیعی از آن استفاده می شود و در حقیقت در قلب فرآیندها بکار میرود و از حساسیت بسیار بالائی برخوردار بوده که همین باعث عدم توسعه ساخت آنها در کشور شده است .
عمر ساخت کاتالیست و جاذب در ایران از دهه 1380 شروع شده و پیشرفت نسبتاً خوبی داشته است . در یکدهه اخیر بیشتر کاتالیست ها و جاذب های مورد نیاز صنایع نفت ، گاز ، پالایش ، پتروشیمی و فولاد در ایران ساخته شده و مورد مصرف قرار گرفته است . متاسفانه فقر ایده و اراده اجرا باعث کندی توسعه تکنولوژی در این صنعت بوده است.